Gebelik Hesaplama

Gebelik Hesaplama

Gebelik hesaplama uygulamaları günümüzde hamileler tarafından çok kullanılan bir araçtır. Sayfamızdaki otomatik gebelik hesaplama programı ile gebelik haftanza ve tahmini doğum zamanına erişebilirsiniz. Bunun için son adet tarihinizi bilmeniz yeterli olacaktır.

Gebeliğin ilk üç ayında ultrason ölçümleri ile daha net bir hesaplama yapmak mümkündür. Gebelik haftası ilerledikçe ultrason ölçümleri ile yapılan hesaplamalarda sapma oranı artar.

Gebelik kesesi ultrasonda ilk ortaya çıkan gebelik işaretlerinden biridir. Bu nedenle erken gebelik haftası hesaplama için kullanılır. Örneğin; Ortalama gebelik kesesi çapı 2 mm civarında ise tahmini gebelik haftası 4-4,5 civarındadır. Ortalama gebelik kesesi çapı 5 mm ise hamilelik 5 hafta civarındadır.

Ayrınlıtı Gebelik Haftası Hesaplama

Negele yöntemi ayrıntılı gebelik haftasının hesaplanmasında yaygın olarak kullanılır. Negele yöntemi ile ayrıntılı gebelik haftası hesaplaması yapılırken son adet tarihinin ilk gününü bilmek gerekir.

Bu yöntemde gebelik hesaplama ile doğum zamanı tahmininde şu formül kullanılır. Son adet tarihinin ilk gününe 7 eklenip 3 ay çıkartılır ve 1 yıl ileri gidilir.

Tahmini Doğum Zamanı Hesaplama (Negele Yöntemi): (Gün+7)/(Ay-3)/(Yıl+1)

Ancak adet düzeni normal olmayan ya da o ay yumurtlaması olmayan bayanlarda bu tarih değişebilir. Yani bu durumda beklenen tarih doğru hesaplanmamış olacaktır. Yumurtlama problemi olan ya da adetleri düzenli olmayan bayanlarda özellikle gebeliğin ilk 3 ayında yapılan ultrason ölçümleri doğru gebelik haftasını verecektir.

Ultrason ile Gebelik Hesaplama

Gebelikte ultrason ile birçok farklı ölçüm ve hesaplama yapılabilir. Temel gebelik ölçümleri bebeğin baş popo uzunluğu, kafa çapı, femur kemiği uzunluğu, karın çevresi ve üst kol kemiği uzunluğundan oluşur. Bu gebelik ölçümleri doğrultusunda gebelik haftası, doğum zamanı, rahim içi gelişme geriliği ya da farklı büyüme sorunları saptanabilir.

Ultrasonda gebeliğin en erken bulgusu gebelik kesesinin saptanmasıdır. Gebelik kesesi en erken 5 haftalık hamilelerde görülebilir. 5 ve 6 haftalık gebelerde hamilelik yaşı gebelik kesesinin ölçümü ile hesaplanır.

Gebelik kesesi çapı (MSD, mean sac diamater) doktorun 3 düzlemden yaptığı ölçümlerin ortalaması alınarak bulunur. Ortalama gebelik kesesi çapı 5. haftada 2 mm iken 6. haftada 10 mm’ye kadar çıkar. Bu haftalar arasında her gün yaklaşık 1-2 mm’lik bir büyüme meydana gelir.

Gebelik kesesi en iyi olarak transvajinal ultrason ile görülür. 5-6 haftalar arasında gebelik kesesi içinde bebeğin erken dönemde beslenmesinden sorumlu yolk kesesi görülebilir. 6 haftalık bir gebelikte ise transvajinal ultrason ile ilk kez kalp atımlarını duymak mümkündür. 6 haftalık gebelikte fetus boyu 4-5 mm’dir.

6. haftanın başından 12. haftanın sonuna kadar gebelik yaşı, embriyo ya da fetusun baş-popo uzunluğu(CRL, crown rump leight) ile hesaplanır. Baş-popo mesafesi fetus başının tepe noktasından gövdesinin alt ucu arasındaki uzunluktur. Bu uzunluk embriyonun ölçülebilen en uzun mesafesidir.

Baş-popo mesafesi 11. haftaya kadar gebelik yaşını doğru olarak saptayabilir. 12 ve13. haftalar da ise güvenilirliği düşer. Çünkü bu haftalarda fetüs omurgasındaki öne ve arkaya doğru olan hareketler baş-popo mesafesinin olduğundan kısa ya da uzun ölçülmesine neden olur. İlk üç aylık dönemde ultrasonografi 0,5 hafta fark ile %95’e yakın oranda gebelik haftasını doğru hesaplar.

İkinci ve üçüncü trimesterde (üç aylık periyot) tam bir gebelik haftası hesaplama için birkaç farklı ultrasonografik ölçümden faydalanılır. Bu ölçümler şunlardır;

• Biparietal çap (BPD, yan kafa çapı),
• Baş çevresi (HC, head circumference),
• Karın çevresi (AC, abdominal circumference),
• Femur uzunluğu (FL, uyluk kemiği boyu),
• Diğer fetal ölçümler (diğer kemik uzunlukları, düzeltilmiş BPD gibi).

Beta-HCG ile Gebelik Hesaplama

B-HCG hamilelik hormonu olarak bilinir. B-HCG embriyonun rahme tutunması ile birlikte kanda pozitif olur. Kan testi ile gebeliğin 11’inci gününde idrar testi ile gebeliğin 12-14’üncü günlerinde hormon net olarak tespit edilebilir. 

Kan B-HCG seviyeleri genellikle her 48-72 saatte bir ikiye katlanır. Bu seviye gebeliğin 8-11 haftasında pik düzeye ulaşır.

Hamilelik için  25 mIU/mL ve üzeri kan B-HCG değerleri pozitif kabul edilir. 5 mIU/mL altı negatif, ara değerler ise şüpheli kabul edilir. Ara bir değer saptandı ise test tekrar yapılarak HCG artışları gözlenir.

B-HCG düzeyinin 1000-2000 mlU/mL değerlerinin üzerinde olduğu durumlarda çoğunlukla vajinal ultrasonda gebelik kesesi görülebilir. Ancak farklı çalışmalarda farklı eşik değerler saptanmıştır.

Tek bir B-HCG değerinden ziyade HCG test sonuçlarında gebeliğin devamı açısından birkaç gün arayla yapılan ölçümler daha değerlidir. Çok değişkenlik gösterdiğinden B-HCG ile hamilelik haftası hesaplaması yapmak doğru değildir.