Vajinada yanma yaygın bir jinekolojik şikayettir. Kadınların çoğu hayatının bir döneminde vajinal yanma yaşamıştır. Bu şikayet genellikle endişe verici değildir. Ancak geçmeyen vajinal yanma altta yatan bir enfeksiyonun belirtisi olabilir.
Vajinada yanma iç dudaklar, klitoris, idrar kanalı ve vajinal açıklıktan kaynaklanabilir. Yanma ile birlikte kaşıntı, sık idrara çıkma, kanama, batma hissi hissi ve akıntı gibi başka şikayetlerde görülebilir.
Vajinal mukoza hassas bir yapıya sahiptir. Günlük ürünlerde kullanılan kimyasallar vajina ve dış genital bölgeyi etkileyerek irrite edebilir. Vajinal tahriş, kızarıklık, ağrı, vajinada yanma ve acı ile belirti verir. Bazen vajinada akıntı da eşlik eder.
Sabunlar, çamaşır deterjanları, kokulu tuvalet kağıtları, bazı adet pedleri, tayt, kilotlu çorap, sıkı iç çamaşırları ve pantolonlar vajinal tahrişe neden olabilir. Yeni bir ürün ya da kıyafet sonrası belirtiler hemen ortaya çıkar. Kullanımı azaltıldıkça şikayetler geriler.
Vajinal bölgedeki olası kimyasalların temizlenmesi, uygun iç çamaşırların seçilmesi, havuz sonrası banyo ve duş alınması vajinal irritasyonu azaltır. Vajinal tahrişin diğer nedenleri arasında vajinal tamponlar, prezervatifler, duş kremleri, jeller ve sprey tarzı ürünler gelir. Hassas bir cilde sahip kişilerin bu ve benzeri ürünlerin seçiminde daha dikkatli davranması vajinal tahrişi azaltır.
Bakteriyel vajinozis kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyon çeşididir. Vajinal floranın bozulması sonucu belirli bakterilerin aşırı çoğalması vajinal enfeksiyona neden olur. Bakteriyel vajinozda yanma ile birlikte beyaz, gri akıntı, kötü koku ve kaşıntı görülür. Tedavisi doktorun vereceği uygun antibiyotik ve kremlerin kullanımıdır.
Vajinal mantar enfeksiyonları oldukça yaygındır. Vajinal mantarın en sık nedeni Candida albicans’tır. Mantara bağlı vajinit kaşıntı başta olmak üzere yanma, akıntı ve ağrı gibi şikayetlere yol açar. Vajina ve vulvada yoğun bir kaşıntı, kızarıklık, şişlik, idrar yaparken ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, beyaz peynirimsi kıvamda akıntı, vulvada kırmızı döküntüler vajinal mantar enfeksiyonlarının başlıca belirtileridir. Vajinal mantar enfeksiyonlarının tedavisinde genital bölge hijyen ve temizliği, çeşitli antifungal ilaç ve kremler bulunur.
Kadınlarda idrar kanalının kısa olması ve vajinal bölge ile yakın ilişkisi idrar yolu enfeksiyonlarının sık görülmesine neden olur. Vajinal enfeksiyonlar sekonder yayılımla idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabileceği gibi idrar kanalı enfeksiyonları da vajinite neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonları şu belirtiler ile ortaya çıkar;
Beraberinde vajinada yanma şiddetli enfeksiyonlarda görülebilir. İdrar yolu tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Ancak dirençli enfeksiyonlarda doktorunuz kültür sonucuna göre daha spesifik antibiyotiklere geçebilir. Bol sıvı alımı idrar yolu enfeksiyonlarında iyileşme sürecini hızlandırır.
Trikomoniyazis cinsel yolla bulaşan tek hücreli, paraziter bir enfeksiyondur. Kadınlarda vajinal enfeksiyona neden olur. Etkeni Trichomonas vaginalis’tir. Bu parazit cinsel ilişki sırasında cilt teması ile geçer. En sık görülen belirtileri şunlardır;
Trikomoniyazis tedavisi antibiyotikle yapılır. Bu hastalığı olan bir kadının cinsel partneri ya da eşinin de tedavi görmesi gerekir. Tedavi sonrası 1-2 hafta kadar cinsel ilişkiye girilmemelidir. Korunmada prezervatif kullanımı önemlidir.
Neisserria gonorrhoeae cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur. İlişki sırasında meni ya da vajinal salgılar ile partnere geçer. Bel soğukluğu yaygın görülen bir rahatsızlıktır. Özellikle 15-24 yaş aralığında, erkeklerde daha sık görülür. Kadınlarda vajina yanında idrar kanalı, rahim ağzı, rektum ve boğaz da enfeksiyon yapabilir. Bebekler doğum sırasında enfekte olabilir. Bebeklerde en sık göze yerleşir.
Bel soğukluğu kadınlarda vajinal akıntı, idrarda yanma, genital kaşıntı, ilişki sonrası kanama, ağrılı cinsel ilişki ve alt batın ağrısı ile belirti verir. Ancak kimi zaman hiçbir belirti görülmez. Belirtiler genellikle etken bulaştıktan 4-6 gün sonra ortaya çıkar.
Klamidya cinsel yolla bulaşan ve sık görülen bakteriyel bir enfeksiyondur. Etkeni Klamidya trachomatis’tir. Korunmasız cinsel ilişki ajanın bulaşmasında başlıca yoldur. Kadınlarda vajinada yanma, akıntı, ilişki sırasında ağrı, adet dışı vajinal kanamalar, idrar yollarında ağrı, batın ağrısı gibi belirtiler verir. Hastalığın tanısı rahim ağzından alınan örneklerin incelenmesi ile konur. Tedavisinde antibiyotikler kullanılır.
Genital herpes (Herpes Simpleks Virüsü, HSV) dünya genelinde yaygın görülen bir virüs tipidir. Cinsel yolla bulaşarak genital uçuk ya da siğile neden olur. Genital herpes 15-49 yaş aralığındaki kişilerin yaklaşık %15’inde bulunur. Virüs bulaştıktan sonra sessiz olarak vücutta kalır. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı bir anda ciltte lezyonlara neden olur. HSV’nin en yaygın görülen 3 tipi vardır. Bunlardan HSV tip 2 genital herpese neden olur. HSV tip 1 ağız ve dudaklarda uçuk, HSV tip 3 ise Zona hastalığı olarak belirti verir.
Genital bölgede içi sıvı dolu kabarcıklar, ağrı ve kaşıntı ile belirti verir. Ateş, lenf bezlerinde şişme, ilişki sırasında vajinada yanma ve acı görülebilir. Kabarcıkların patlaması ile kabuklaşma ve yaralar görülebilir. Belirtiler yaklaşık 2-4 hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Ancak genital herpes tekrarlayabilir.
Genital siğil etkeni yüzlerce tipi olan Human Papilloma Virüs (HPV) ailesidir. Toplumda görülme oranı %1 kadardır. 20-30 yaş arasında ise %7 civarında görülür. 200’ün üzerinde tipi olan bu virüsün 40’a yakını insanda genital siğillere neden olur. Genital siğiller en çok HPV tip 6 ve 11 kaynaklıdır. Kadınların %60-70’i hayatlarının bir döneminde HPV ile karşılaşır.
Genital HPV genellikle cinsel yolla bulaşır. Virüs bulaştıktan sonra vücutta uzun bir süre sessiz kalabilir. Bağışıklık sisteminin stres ve benzeri nedenlerle zayıflaması ile aktive olur. Bu nedenle HPV ile PAP smear testinin birlikte yapıldığı Co-Test 30 yaşından itibaren önerilmektedir. Co-Test ile rahim ağzı kanserine karşı tarama yapılırken olası HPV tipleri de belirlenir.
Liken skleroz (Lichen sclerosus) deride incelme ve yara oluşumu ile seyreden, nedeni bilinmeyen bir cilt hastalığıdır. Kadınlarda 6 kat daha sık görülür. Vücudun her yerinde görülebileceği gibi, en sık genital bölge tutulumuna rastlanır. Genital bölgede görülen şekline vulvar liken skleroz denir.
Liken skleroz toplumda yaygındır. Kesin bir tedavisi yoktur. Ancak hastalığın gidişatını ve şikayetleri hafifletmeye yönelik uygulamalar bulunmaktadır.
Liken skleroz hastalığındaki en önemli belirti genital bölgede kaşıntıdır. Ayrıca genital bölgede yanma, batma hissi ve tahriş gibi belirtilerde görülür. Cinsel problemler, vajinal rahatsızlıklar ve idrar yolu sorunlarına da rastlanabilir.
Menopoz kadınlarda yaşlanma ile birlikte yumurtalıklarda üretilen östrojen miktarının azalması ile ortaya çıkar. Tıpkı ergenlik gibi hayatın olağan bir dönemidir. Menopoz genellikle 45-55 yaşları arasında görülür. Belirtileri;
Menopoz döneminde vajinal kuruluk ve yanma görülebilir. Tedavide östrojen takviyesi, kremler ve diğer hormon terapileri yer alır.
Op. Dr. Funda Yazıcı ErolKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Hafta Hafta Gebelik
Yumurtlama Günü Hesaplama
Gebelik Hesaplama