Prezervatif Koruma Oranı

Prezervatif Nedir?

Prezervatif (kondom) mekanik bir doğum kontrol yöntemidir. Halk arasında prezervatif veya kaput olarak bilinir.

Prezervatifler özel bir lastik ya da plastikten yapılmıştır. Mekanik doğum kontrol yöntemleri arasında en sık kullanılanıdır. Hamileliği önlemesi yanında cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşıda koruma sağlayabilir.

Prezervatifler hızlı ulaşılabilir olması, kullanımının kolay olması ve yüksek koruma oranları nedeniyle yaygın olarak tercih edilir. Bunun yanında cinsel hazzı azaltması, kayabilmesi, beklenmedik bir şekilde yırtılabilmesi ve vajina içine kaçabilmesi gibi dezavantajları da bulunmaktadır.

Prezervatif Koruma Oranı

Prezervatifler 2 çeşit koruma sağlar. Hem hamile kalmayı önlerken hem de cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucudur. Ancak her ikisi içinde koruma yüksek oranlarda olmasına rağmen %100 değildir.

Boyut, kalite ve kullanım şekli açısından doğru tercih edildiğinde ve uygulandığında prezervatif koruma oranı %98 civarındadır. Bunun anlamı prezervatif ile korunmada her 100 kadından 2’si 1 yıl içinde gebe kalacak demektir.

Yağ bazlı nemlendirici ve kayganlaştırıcı bazı ürünler (vazelin ve losyon gibi) kauçuk ve poliizopren prezervatiflere zarar verebilir. Bu da prezervatifin koruma yüzdesini düşürür. Fakat yağ bazlı ürünler poliüretan prezervatiflerde güvenlidir. Su bazlı kayganlaştırıcıların kullanımı ise tümünde güvenlidir.

Prezervatifler vajinal penetrasyondan önce uygulanmalıdır. İlişkinin ortası ya da sonuna yakın kullanılması durumunda prezervatif koruma oranı azalır. Kondomlar erekte haldeki penisin tamamını kaplamalıdır. Bu yüzden kişiye uygun boyutta olanları tercih edilmelidir. Küçük, sıkı ya da bol olması durumunda kayarak çıkabilir. Prezervatifin ucunda meni haznesi denen ufak bir çıkıntı bulunur. Bu çıkıntı meniyi tutarak geriye kaçmasını önler.

Prezervatifler kullanılırken vajina kaygan olmalıdır. Bu ya yeterli ön sevişme ya da kayganlaştırıcılar ile sağlanabilir. Yeterli kayganlık olmadığı taktirde sürtünme kuvvetine bağlı kondom dışarı çıkabilir veya vajinaya düşebilir. Bu da prezervafit koruma oranını düşürür. Vajinaya kaçan kondomlar jinekolojik muayene ile görülüp çıkartılır.

Prezervatiflerden bir kısmı koruyuculuğu artırmak için spermisit denen maddeler içerir. Spermisit spermleri öldüren kimyasal maddelerdir. Spermisitli kayganlaştırıcı içeren prezervatifler gebeliği önlemede daha etkilidir. Bu yüzden spermisitli kondomların koruma oranı daha yüksektir.

Kondomlar HIV ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların (gonore, klamidya ve trikomonas gibi) bu yolla geçişini azaltır. Ancak kondomlar sadece penisi kaplar. Bu yüzden pubik bölgenin cilt cilde temasına karşı korumamaktadır. HPV, HSV, sifiliz ve şarkoid bu bölge teması ile partnere bulaşabilir.

Prezervatifler genellikle inceltilmiş yüksek kalite kauçuk (lateks),poliüretan veya poliizoprenden yapılmıştır. Tasarım amacı meninin vajina ve rahme geçmesini engelleyerek hamileliği önlemektir. En iyi prezervatif yapımında kullanılan maddeler şunlardır;

• Lateks (kauçuk): Prezervatiflerin çoğu kauçuktan yapılır. Ancak lateks alerjisi olanlar diğer malzemeleri tercih edebilir.
• Poliüretan: Poliüretan çeşitli formları bulunan plastik malzemelerdir. Lateks kondomlara alerjini olanlar için en popüler alternatiftir. Poliüretan lateksten daha incedir. Isıyı latekse göre daha iyi iletir. Poliüretanlar çok yönlü ve güvenli malzemelerdir. Kondom dışında birçok endüstriyel malzemede kullanılır.
• Poliizopren: Bir grup sentetik polimer bileşiğidir. Doğal kauçuğa benzer ancak sentetiktir. Poliüretandan daha kalındır. Fakat daha yumuşaktır. Esneme özelliği poliüretandan daha iyidir.
• Kuzu bağırsağı: Eskiden kuzu bağırsağının çekum bölgesinden ince, dayanıklı ve tamamen biyolojik bir ürün olan kondom üretilmekte idi.

Prezervatif Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Prezervatifler yapısı gereği çok sıcak ya da soğuk olmayan yerlerde saklanmalıdır. Sıcak ve soğuk ortam prezervatifin yapısını bozarak kolay yırtılmasına neden olur. Bu da prezervatif koruyuculuk oranı açısından istenmeyen bir durumdur.
2. Prezervatiflerin çoğu lateksten yapılır. Bu yüzden lateks alerjisi olanların dikkat etmesi gerekir. Lateks alerjiniz varsa poliüretan veya poliizoprenden yapılmış kondomları tercih edebilirsiniz.
3. Kondomlar tek kullanımlıktır. Birden fazla kullanılmamalıdır. Prezervatifin birden fazla kullanımı koruyuculuğu belirgin azaltır. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların geçişini kolaylaştırır. Kondomun yırtılma olasılığını artırır.
4. Her prezervatifin kutusunda bir son kullanma tarihi olur. Son kullanma tarihi geçmiş prezervatiflerin kullanımından kaçınılmalıdır. Ayrıca yüksek güvenlik standartlarına uygundur işareti bulunan kondomlar tercih edilmelidir.

Prezervatif Kullanımı Koruyuculuğu

Prezervatifler doğru kullanıldığında koruma oranları (koruyuculuğu) belirgin derecede artar. Gelişigüzel alınan ve kullanılan prezervatiflerde koruyuculuk düşüktür. Bu nedenle kondomun nasıl kullanılacağı bilinmelidir. Prezervatif kullanımı aşamaları şunlardır;

• Prezervatifin zarar görmemesi için kondom paketi dikkatli bir şekilde açılmalıdır. Tırnakla ya da ısırarak açılmamalıdır.
• Kondom erektil haldeki penis ucuna, meni haznesi dışa gelecek şekilde yerleştirilir.
• Kıvrılmış bir şekli olan prezervatif yavaş bir şekilde penis tabanına doğru yuvarlanarak açılır. Eğer prezervatif yuvarlanmıyor ise yanlış tarafı yerleştirilmiş demektir.
• Cinsel ilişki sonlandığında penis erektil halde iken prezervatif hemen çıkarılmalıdır. Ereksiyon kaybolursa içerdeki meni dışarı bulaşarak gebelik meydana gelebilir.
• Prezervatif lateks yapıda olduğundan tuvalete değil çöp kutusuna atılmalıdır.
• Kondom çıkarıldıktan sonra tekrar ilişkiye girilecekse yeni bir kondom kullanılmalıdır.

Prezervatif Kullanırken Kayganlaştırıcı Gerekir Mi?

Çoğu prezervatifin kendinde kayganlaştırıcı vardır.  Ancak vajinal kuruluk ya da ıslanma sorunu olan kadınlar ek kayganlaştırıcı spreyler kullanabilir. Poliüretan prezervatiflerde her türlü kayganlaştırıcı kullanılabilir. Ancak lateks veya poliizopren prezervatifler vazelin, losyon veya bebe yağı gibi yağ bazlı kayganlaştırıcılar ile kullanılmamalıdır. Yağ bazlı sıvılar bu tür prezervatiflere zarar verebilir. Ayrıca kondomun çıkmasına neden olabilir.

Kondomun Faydaları Nelerdir?

Kondom kullanmanın bazı avantajları vardır;

1. Bir ön hazırlık gerektirmez.
2. Planlanmamış cinsel birliktelik için uygun bir korunma yöntemidir.
3. Doğru şekilde kullanılan kaliteli bir kondom gebeliği önlemesi yanında her iki tarafı cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korur.
4. Farklı boyut, şekil, doku yapısı ve kokuda bulunabilir.
5. Birçok markette satılır. Ulaşılması kolaydır.
6. Penisin uyarılmasını kısmen geciktirerek erken boşalmayı önleyebilir.

Prezervatifin Dezavantajları Nelerdir?

Prezervatif kullanmanın bazı dezavantajları vardır;

1. Kalın bir doku yapısına sahip prezervatifler cinsel hazzı azaltabilir.
2. Düzgün kullanılmadığında yırtılıp parçalanabilir.
3. Lateks, prezervatifteki kayganlaştırıcı veya spermisit hassas bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
4. İlişki sonrası penis erekte iken prezervatif sıkıca tutularak, çekilip hemen çıkartılmalıdır.

Prezervatif Koruma Oranını Azaltan Nedenler

Prezervatif her ne kadar yüksek koruma oranlarına sahipse de doğru kullanılmadığında etkinliği düşmektedir. Prezervatif koruma oranını azaltan nedenler şunlardır;

• Uygun boyutta prezervatif seçilmemesi (çok dar ya da bol olması)
• Prezervatifin penis tabanına kadar çekilip takılmaması
• Kalitesiz kondom kullanımı
• Prezervatif ambalajından çıktıktan sonra tamamen açılıp ters takılması
• Prezervatif takmadan önce penisin vajinaya teması
• Prezervatif ambalajının tırnak ya da dişle açılması esnasında kondomun zedelenmesi ya da yırtılması
• Yağ bazlı kayganlaştırıcıların lateks veya poliizopren maddeye zarar vermesi
• Yağ bazlı vajinal fitil veya ilaç solüsyonlarının kullanılmasına bağlı kondom hasarı
• Ereksiyon geçtikten sonra kondomun çıkarılması