Pap smear testi kadınlarda rahim ağzı kanseri taramasında kullanılan bir testtir. Pap smear testinde rahim ağzından hücre toplanarak laboratuarda incelenir. Rahim ağzı kanserinin erken dönemde tespit edilmesi hastanın tedavisi ve sağkalımı açısından büyük fayda sağlar.
Pap smear testi genellikle rahim ağzı kanseri açısından risk oluşturan Human Papilloma Virüsünü tarayan HPV testi ile birlikte yapılır. Pap smear testi her yıl yapılırken HPV testi 5 yılda bir uygulanır.
Pap smear testi ile rahim ağzından alınan hücreler incelenerek gelecekte kansere dönüşme potansiyeli olanlar erkenden yakalanır. Pap smear testi genel olarak 70 yaşına kadar yapılabilir. Net bir alt yaş sınırı olmamakla birlikte cinsel aktif yaşlardan itibaren test uygulanır. Bu test jinekolojik muayenenin bir parçası olarak yılda bir yapılır.
Pap smear testi rahim ağzı kanseri taramalarında güvenli bir yöntemdir. Ancak nadirde olsa bu testte yanlış negatif sonuçlar almak mümkündür. Yani rahim ağzında anormal hücre olsa bile testin normal çıkma ihtimali vardır.
Testin yanlış negatif olması bir hata sonucu değildir. Şu hallerde pap smear testi yanlış negatif çıkabilir;
Rahim ağzı kanserinin gelişimi birkaç yıl sürer. O yüzden Pap smear testi yalancı negatif çıkmış olsa dahi endişelenmenize gerek yoktur. Bir sonraki test büyük ihtimalle doğru sonuç verecektir.
Rahim ve rahim ağzının kanser dışı bir nedenle bütünüyle çıkarıldığı bir kadına pap smear testi yapılmaz. Ancak kanser nedeniyle yapılan ameliyatlardan sonra pap smear testine devam edilebilir.
Kadının önceki testleri normalse, pap smear testine genellikle 70 yaşından sonra devam edilmez.
Pap smear testi öncesi dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;
Pap smear testi jinekoloji kliniğinde yapılır. Kolay bir işlem olup birkaç dakika sürer. Hasta önce jinekolojik masaya uzanır. Doktor vajinaya spekulum denen bir muayene aleti yerleştirir.
Spekulum vajinal kanalı açarak rahim ağzının görünmesini sağlar. Daha sonra ucunda yumuşak bir fırça olan aparat ile rahim ağzından hücre toplanır. İşlem sonrası kişi normal günlük yaşamına dönebilir.
Alınan örnek hücreleri korumak için içinde özel bir sıvı olan kaba (sıvı bazlı sitoloji yöntemi) konur. Bu numune ile hem rahim ağzındaki anormal hücreler saptanabilir hem de HPV DNA genotiplemesi yapılabilir. Bazı durumlarda örnek mikroskop altında incelemek için lam üzerine yayılarak sabitlenir.
Pap smear testinin negatif çıkması incelemenin normal olduğu anlamına gelir. Sonraki kontrole kadar ek bir işleme gerek duyulmaz.
Pap smear testinde anormal hücrelerin saptanması testin pozitif olduğu anlamına gelir. Ancak bu durum rahim ağzı kanseri olduğunuz anlamına gelmez. Pap smear testinde saptanan hücrelerin türüne göre bir sınıflama yapılır. Bu sınıflamaya Bethesda sınıflaması denir. Bu sınıflama şu şekilde yapılır;
ASCUS (önemi bilinmeyen atipik hücreler): Rahim ağzında normalde ince, düz skuamöz hücreler bulunur. ASCUS durumunda hücre anormallikleri vardır. Ancak bunlar aşikar bir kanser öncüsü hücre grupları değildir. Pap smear ile birlikte HPV testi de yapılır. Bu testte yüksek riskli HPV tiplerine rastlanmazsa Pap smear testinden fazla endişe etmenize gerek yoktur. Ancak yüksek riskli HPV saptanmışsa kolposkopi işlemi ile ileri tetkik gerekir.
LSIL (düşük dereceli lezyon): Saptanan hücrelerin boyut, şekil ve özellikleri kanser öncüsü bir lezyon için düşük dereceli risk teşkil ettiği anlamına gelir.
HSIL (yüksek dereceli lezyon): Saptanan hücrelerin boyut, şekil ve özellikleri kanser öncüsü bir lezyon için yüksek dereceli risk teşkil ettiği anlamına gelir. Bu durumda kansere dönüşme olasılığı yüksek olduğundan ek tanı testleri istenir.
AGUS (atipik glandüler hücreler): Glandüler hücreler bez yapısı içinde bulunan ve mukus salgılayan hücrelerdir. Normalde rahim ağzı kanalı iç kısmı bu hücreler ile döşelidir. Pap smear testi sonucunda atipik glandüler hücreler görülebilir. Bu durumda ileri inceleme gerekir.
Pap smear sonucunun pozitif gelmesi ve ileri tetkik gerektiren durumlarda doktor rahim ağzını kolposkop adı verilen özel büyüteçli bir aletle daha detaylı incelemek ister. Kolposkopi sırasında rahim ağzının şüpheli kısımlarından doku biyopsisi yapmak mümkündür. Böylece kanser tanısı daha kesin olarak konabilir.