Kürtaj Çeşitleri

Kürtaj Nedir?

Kürtaj (küretaj) gebeliği sonlandırma amaçlı yapılan rahim içi tahliye müdahalesidir. Küretaj en sık gebeliği sonlandırmak için kullanılsa da tıpta rahme yönelik farklı tanı ve tedavi uygulamaları için de yapılır. Kürtaj eğer hamilelik  için yapılacaksa en uygun hafta 5-6 haftalık gebeliklerdir. Gebelik dışı kürtaj operasyonları ise tıbbi gereklilik halinde her zaman yapılabilir.

Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?

Başlıca 3 temel küretaj çeşidi vardır. Bunlar;

• Vakum aspirasyon ile küretaj
• Metal küret ile kazıma
• Histeroskopi ile küretaj

Vakum aspirasyon yöntemi kolay, etkili ve komplikasyon oranları düşük olduğundan günümüzde yaygın kullanılan kürtaj çeşitidir. Vakumlu küretajda bir plastik kanül ile rahim içine girilerek gebelik materyali negatif basınçla emilip temizlenir. Bu yöntem aynı zamanda gebelik dışı kürtaj uygulamalarında da kullanılır.

Metal küret eskiden kullanılan bir küretaj aletidir. Çay kaşığına benzer ancak uzun bir sapı vardır. Eskiden sadece bu yöntemle küretaj yapılmaktaydı. Ancak teknolojideki gelişmeler zor olan ve çeşitli riskleri bulunan bu yöntemi geri plana itmiştir. Buna rağmen gerekli hallerde hala kullanılmaktadır. Metal küret günümüzde en sık haftası büyük gebeliklerin kürtajında tercih edilir.

Histeroskop ince tüp şeklinde kameralı bir sistemdir. Vajinal yoldan rahme ilerletilerek rahim içinin kamera ile doğrudan görülmesine olanak tanır. Histeroskop ile şüpheli alandan doğrudan kürtaj ile biyopsi almak mümkündür. Bu sayede hasta için tanısal hassasiyet artırılmış olur.

Gebelik Dışı Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?

Gebelik dışı kürtaj çeşitleri şunlardır;

• Probe kürtaj (P/C, doku örneği alma): Probe kürtaj rahim içi zardan tanısal amaçlı doku örneği alınmasıdır. Çok kısa süren kolay bir işlemdir. Alınan parça incelenmesi için patolojiye yollanır. Probe kürtaj rahim zarında kalınlaşma, düzensiz vajinal kanamaların olması, rahim zarında kanser şüphesi ve hormonal değişikliklerin saptanması amacı ile yapılabilir. Eskiden bu yöntem yumurtlama gününün saptanması için kullanılmakta idi. Ancak günümüzde bu amaçla kullanılmaz. Yumurtlama günü kan ve idrar testleri ile saptanabilir. 
• Sakatlık bulunan bebekte (anomali saptanan) kürtaj: 10 hafta ve üzeri gebeliklerde ultrason ya da diğer testlerle saptanmış bir sakatlık ya da anomali varsa ailenin onayı ve 3 hekim imzalı heyet raporu ile kürtaj yapılabilir.
• Boş gebelik kürtajı: Boş gebelikte bebeğe ait yapı yoktur. Sadece gebelik kesesi oluşmuştur. Kese içinde embriyo bulunmaz. Bu nedenle anembriyonik gebelik olarak adlandırılır. Boş gebelik kürtajı ile gebelik sonlandırılır.
• Mol gebelikte kürtaj: Gebelik dokusunun anormal çoğalmasına mol gebelik denir. Normal bir durum değildir. Halk arasında görünümü üzüm salkımına benzediğinden üzüm gebeliği olarak bilinir. Mol gebelik saptanması durumunda kürtaj ile tedavi edilmelidir.
• Bumm kürtaj: Bazen doğum sonrası plasenta dediğimiz bebek eşinin ya da amniyon zarının bir kısmı rahim içinde kalır. Bu kalan parçaların kürtaj ile rahim içinden temizlenmesi gerekir. Bu parçaların rahimde kalması kanama ve enfeksiyon riski yaratır. Doğum sonrası metal küret ya da winter denen aletler ile bu kalan parçaların temizlenmesi işlemine bumm kürtaj denir.
• Rest kürtaj: Revizyon kürtaj olarak ta bilinir. Rest kürtaj düşük sonrası rahim içinde kalan gebelik parçalarının temizlenmesi işlemidir. Eğer kalan bu parçalar kürtaj ile alınmaz ise kanama ve enfeksiyon riski oluşturur.
• Gecikmiş düşükte (missed abortus) kürtaj: Bu durum bebeğin anne karnında ölmesi sonrası yapılan küretaj işlemidir. Bebek aldırma ya da çocuk aldırma olarak ifade edilebilir. Ultrasonda bebek hareketleri ve kalp hareketleri yoktur. Bu durumda düşük olmasını beklemeden kürtaj yapılır.
• Pipel ile kürtaj: Pipel ile küretaj genellikle menapoz sonrası kadınlara uygulanır. Bu dönemde rahim ağzı atrofik ve hassas olduğundan pipel adı verilen ince plastik kanüller ile rahim içinden örnek alınabilir.
• Fraksiyone kürtaj (sıralı parça alma): Düzensiz ya da anormal adet kanamaları olan hastalardakanser tanısı amaçlı yapılan bir işlemdir. Kanamanın yerini tespit etmek için sırasıyla rahim ağzı ve içinden örnek alınır.

Kürtaj Sonrası Bilinmesi Gerekenler

• Kürtaj sonrası kişi 1-2 saat kanama açısından gözlem altında tutulur. Sonra taburcu edilebilir.
• Kürtaj sonrası aynı gün ve ertesi gün ağır işlerden kaçınılmalı ve istirahat edilmelidir.
• Aynı gün araç kullanılması önerilmez.
• Kürtaj sonrası 10-15 gün ufak ara kanamalar görülebilir.
• İlk adet genellikle 4-6 hafta sonra görülür.
• Kürtaj sonrası tekrar gebelik olasılığı vardır. Bu nedenle mutlaka doğum kontrol yöntemleri kullanmanızı öneririz.
• Kürtaj sonrası kötü kokulu akıntı, yanma, pelvik ağrı ve ateş varsa enfeksiyon açısından doktorunuzla irtibata geçiniz.